หนำซ้ำบางพื้นที่ยังเจอ “ความเหลื่อมล้ำ” ไม่สามารถเข้าถึงระบบอินเตอร์เน็ต ได้ เพราะครอบครัวยากจน ที่ต้องมีค่าใช้จ่ายจากระบบการเรียนแบบนี้

อีกทั้งข้อมูล “กรมอนามัย” นับแต่มีโควิด-19 ในรอบแรกตั้งแต่วันที่ 1 ม.ค.-14 ธ.ค.63 มีผู้ติดเชื้ออายุ 0-18 ปี 207 ราย ที่เป็นกลุ่มเดินทางกลับจากต่างประเทศ ส่วนระลอกใหม่ตั้งแต่วันที่ 15 ธ.ค.2563 ถึงปัจจุบันมีผู้ติดเชื้อ 71 ราย ที่เกิดจากสัมผัสใกล้ชิดในครอบครัว แต่ยังไม่พบการติดเชื้อจาก “ครูสู่นักเรียน” ในโรงเรียน

เหตุปัจจัยนี้ทำให้ “ศบค.ชุดเล็ก” พิจารณาเสนอมาตรการผ่อนคลายต่อ “ศบค.ชุดใหญ่” ให้กลับมาเปิดเรียนได้วันที่ 1 ก.พ.นี้…ที่คงเน้นมาตรการตามหลักของกระทรวงสาธารณสุขอย่างเคร่งครัด ไม่ว่าจะเป็นการใส่หน้ากาก ล้างมือสม่ำเสมอ รักษาระยะห่าง งดกิจกรรมรวมตัวกัน ทำความสะอาดพื้นที่โรงเรียนบ่อยๆ

นับเป็นความท้าทายสำคัญของ “ระบบการศึกษาไทยในสถานการณ์โรคระบาด” ที่ไม่ใช่แค่ความปลอดภัยในโรงเรียนเท่านั้น แต่ต้องพร้อมเรียนรู้ ควบคู่กับทักษะปรับตัว “สู่โลกใหม่” ให้มีประสิทธิภาพในอนาคตด้วย

รศ.นพ.อดิศักดิ์ ผลิตผลการพิมพ์ ผอ.สถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว ม.มหิดล และ ผอ.ศูนย์วิจัยเพื่อสร้างเสริมความปลอดภัยและป้องกันการบาดเจ็บในเด็ก รพ.รามาธิบดี บอกว่า ในช่วงโรคระบาดนี้ “โรงเรียน” จำเป็นต้องมีมาตรการดูแลป้องกันแก่ “เด็กนักเรียน” ให้มีความปลอดภัยห่างไกลจากโรคระบาดด้วย

โดยเฉพาะ “เด็กวัย 3-6 ขวบ” มักไม่ระวังตัวดูแลป้องกันตัวเองได้ดีนัก ทำให้ “สถานศึกษา” ต้องมีส่วนเข้ามาทำหน้าที่บริหารจัดการแวดล้อมในโรงเรียนให้มีความปลอดภัยที่สุด เพราะ “เด็กวัยเรียน” ต้องมีกิจกรรมรวมกลุ่มกับเพื่อนฝูงอยู่เสมอ และมีโอกาสเกิดความเสี่ยงต่อการระบาดของโรคง่ายยิ่งขึ้นตามมา…

แต่ว่ามาตรการดูแลนี้ก็ต้องคำนึงถึง “วิถีชีวิตเด็ก” เป็นหลัก ที่ไม่ใช่ลักษณะเป็นการกดดันที่อาจก่อให้ “เกิดภาวะความเครียด” กลายเป็นกระทบต่อการพัฒนาการเรียนรู้รุนแรงตามมา…

ในส่วน “ผู้ปกครอง” ต้องกลั่นกรองข้อมูลข่าวครบทุกด้านอย่างถูกต้อง “ตระหนักได้แต่อย่าตื่นตระหนกเกินไป” เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ในการป้องกันอย่างเข้าใจแท้จริง เพราะถ้ารับข้อมูลข่าวมาแบบผิดๆ อาจส่งผลให้เกิดความหวาดกลัวนำไปสู่ “ความกังวลสร้างความเชื่อให้เด็กแบบผิดๆ” ต่อไปอีก

กลายเป็นผลกระทบให้ “เด็กต้องเจอสภาวะความกดดัน” ที่เป็นการก่อให้เกิด “ความเครียดสูง” สุ่มเสี่ยงต่อ “โรคย้ำคิดย้ำทำ” ทำให้เกิดความกังวลตอบสนองความคิดพฤติกรรมซ้ำๆ จนไม่สามารถยอมรับการเปลี่ยนใหม่ๆก็ได้

เริ่มจาก “บังคับตรวจนักเรียน” ปฏิบัติตนสวมใส่หน้ากากอย่างเข้มงวด มีการล้างมือทุกๆ 1 ชั่วโมง แต่สิ่งที่ปฏิบัติค่อนข้างยาก คือ “การเว้นระยะห่าง” เพราะ “นักเรียน” ชอบเล่นกันตามวัย และ “ครู” ก็ไม่สามารถควบคุมได้ตลอดเวลาอยู่แล้ว

สุดท้ายเมื่อ “เปิดโรงเรียน” มาแล้วคงทำได้ทางเดียว คือ “นักเรียนดูแลตัวเอง” ทั้งใส่หน้ากาก ล้างมือ และ “ครู” ต้องสอนวิธีเว้นระยะห่างด้วย เพราะจะ “ตลกมาก” อยู่นอกโรงเรียนเว้นระยะ แต่เข้ามาในโรงเรียนไม่ต้องเว้นระยะ ดังนั้น “มาตรการรัฐบาล” แนะนำต้องทำเคร่งครัด ส่วนทำได้แบบใด “โรงเรียน” ต้องบริหารให้ดีเท่านั้น

ประเด็นข้อเสนอ…“มาตรการเรียนแบบแบ่งกลุ่มเฉพาะ” เช่น ห้องเรียนมี 30 คน ก็ต้องอยู่กันเฉพาะจำนวนนี้ที่จะไม่ไปยุ่งเกี่ยวสัมผัสกลุ่มอื่นในโรงเรียนเด็ดขาด ถ้าเกิดการติดเชื้อจะไม่แพร่กระจายไปในกลุ่มอื่น แต่ว่า “ผู้ปกครอง” อาจต้องยอมรับความเสี่ยงของการรวมกัน เพราะไม่มีใครรู้ว่า พื้นที่ใดเสี่ยงเกิดการระบาดขึ้นได้เลย

ยกตัวอย่าง ศูนย์พัฒนาเด็กปฐมวัย “สถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กฯ” กำหนดเปิดเรียนในวันที่ 12 ก.พ. มีการแบ่งกลุ่มชั้นเรียน 12-15 คน ในช่วงนี้เชิญ “ผู้ปกครอง” มาทำความเข้าใจชี้แจงการเรียนแบบนี้ที่ต้องยอมรับความเสี่ยงจากการรวมกลุ่มกันได้ และมีหน้าที่เปิดเผยข้อมูล “ความเสี่ยงติดเชื้อ” เช่น เด็กไปจุดเสี่ยงสูงควรหยุดเรียนกักตัว 14 วัน

ถ้าโชคร้าย “ติดเชื้อในกลุ่มนี้” ผู้ปกครองต้องยอมรับความจริงได้ห้ามโกรธแค้นต่อว่ากล่าวโทษเป็นความผิดผู้อื่น เพราะสมัครใจมาอยู่ร่วมกัน ลักษณะเป็นสมาชิกครอบครัวในสถานการณ์ที่ยังมีโรคระบาดเกิดขึ้นนี้แล้ว

ส่วน “กิจกรรมนอกห้องเรียน” ยังดำเนินการตามปกติ ที่ต้องถูกบังคับไม่ให้ไปสัมผัสนักเรียนกลุ่มอื่น เมื่อเลิกเรียนก็ปล่อยกลับบ้าน สิ่งที่สถาบันฯ ทำกันอีกประการสำคัญ คือ การเฝ้าระวังเข้มข้นสูงสุด “สุ่มตรวจคัดกรองหาผู้ติดโควิด-19” ในกลุ่มนักเรียนเชิงรุกด้วยการแยงจมูกเดือนละครั้ง เพื่อเป็นการตรวจสอบระบบการป้องกัน